Лім, 20 лютага 1998

ЗА ГАРБАТАЙ

Памежжа на адной канапе

У гэтым годзе (1998) спаўняецца 40 гадоў з дня ўтварэння літаратурнага аб’яднання беларускіх пісьменнікаў Беласточчыны “Белавежа”. Не ведаю, наколькі юбілей – нагода для шчырай “гарбатнай” размовы, бо юбілей заўсёды прадзначае “мажорную” афарбоўку выказванняў. Але задума пагаварыць пра беларускую літаратуру суседняй Польшчы, дакладней, часткі Беларусі, што апынулася за нашай заходняй мяжой, узнікла даўно. Ды й наспеў час лімаўскай “гарбатні” пашыраць сваю геаграфію. На сённяшнюю гарбату завіталі прафесар Варшаўскага універсітэта, член Саюза польскіх пісьменнікаў, старшыня “Белавежы” паэт Ян Чыквін, а таксама беларускі філосаф, літаратуразнаўца Уладімір Конан, крытык і эсэіст Ала Сямёнава, крытык, літаратуразнаўца Міхась Тычына, паэтка, літаратуразнаўца Галіна Тварановіч. Сустракала гасцей, як заўсёды, гаспадыня “гарбатні”, рэдактар аддзела крытыкі “ЛіМа” паэтка Людміла Рублеўская. “Юбілейнай” размовы, здаецца, не атрымалася, тэмы ўздымаліся балючыя і сумныя…

“Не ганяйце па хаце родную маці…”

За гарбатай у Шніпоў

Лім, 20 верасня 1996 года

Самыя цікавыя размовы адбываюцца на канапе за кубкам гарбаты. Ідэя абнародавання “кулуарных”, сяброўскіх размоў-спрэчак творчых людзей не новая. Захады падобныя рабіліся і на старонках “ЛіМа”. А ў сённяшнім нумары ёсць заяўка распачаць пастаянную рубрыку, заснаваную на такіх публікацыях. Тым больш, што ёсць творчая сям’я, якая заўсёды можа прадаставіць сваю канапу, гарбату і гасціннасць філосафам, крытыкам і пісьменнікам, якіх салам не кармі, гарэлкай не паі – дай пагаварыць на літаратурныя і калялітаратурныя тэмы.

Вось і яшчэ адна алічбованая дыскусія з рубрыкі, якую я вяла на старонках газеты “Літаратура і мастацтва” дваццаць год таму.

ЛіМ 23 кастрычніка 1998

За гарбатай

Рытуальная злосць ідэальнага крытыка

У час паміж другой і трэцяй Пунічнымі войнамі сенатар Кратэс з Мала ўваліўся на Палаціне ў адтуліну прыбіральні і зламаў сцягно.

Прайшло ўжо амаль дваццаць гадоў, калі я і Віктар Шніп працавалі ў газеце «Літаратура і мастацтва», а гэта быў канец 1990-х- пачатак 2000-х. Мы прыдумалі рубрыку. Гэткі літаратарскі клуб, які збіраўся ў нас дома. Прыходзілі пісьменнікі, паэты, крытыкі. Я ставіла на стол старэнькі магнітафон «Вясна», усё запісвалася, а потым я рабіла разварот для «ЛіМа»… Цяпер, перачытваючы тыя мтэрыялы, здзіўляюся – востранька… Дзіва што кожны раз рэзаніравала. Далёка не ўсё можна друкаваць сёння. Бо выказваліся шчыра, абмяркоўвалі тусоўку…За адным сталом апыналіся людзі, якія сёння, можа, не вітаюцца. Таго-сяго і ў жывых няма. Меняліся ацэнкі, меркаванні. Не ўсё з «гарбатаў» пераведзены на сёння і ў лічбавы фармат.