САД
1

Я прыйшла ў гэты сад — бы ў свет
Немаўля — праз боль і пакуты.
Так да прозы ідзе паэт,
А мысляр — да сваёй цыкуты.
Я прыйшла ў гэты сад — таму,
Што дарогі ў кропку сышліся,
І не ўпасці ў ногі таму,
Хто ні разу мне не з’явіўся.
Я прыйшла ў гэты сад — не быць,
А забыцца, як лёс ірвецца,
І разблытаць срэбную ніць,
На якой падвешана сэрца.
Ад спрадвечнай нашай журбы
Па нязбытным — сысці, схавацца…
Я прыйшла ў гэты сад — нібы
На радзіму вярнуўся здрайца.

2

Самотны сад!
Хіба самотным сад бывае?
Біблейскай горыччу напоена лістота.
Тут цень — карункавы, і цішыня — жывая,
Нібы анёл сыходзіць па зялёных сходах.
Плыве каўчэг пад чарапічным вострым дахам,
У моры кветак патанае сэнс пакуты.
І таньчаць кветкі, быццам Гойеўскія махі,
Нібы пялёсткі іх калісь не стануць брудам.
Тут растаюць мядовай кропляй забабоны,
Тут чысціня сваёй абранасці баіцца.
Святы Францыск з ружовай хмаркі, бы з амбону,
Гаворыць з ластаўкай,
малой сваёй сястрыцай.
Самотны сад!
Адкуль твая жывая горыч?
Чаму вада твая адно абвострыць смагу,
Тугу па садзе тым, дзе нас любоў агорне,
Тугу па тых краях,
дзе кветкі шчасцем пахнуць?

3

Мы будуем сабе не дамы — астравы.
Вып’е сад твой цябе — бо тваёй прыгажосцю
Ён квітнее, пакуль малады і жывы.
Гэтак пышна буяе трава на пагосце.
Мы пагост прыкрашаем…
А думаем — дом.
І крывавая лінія крывіцца ў шыбах,
І ляцяць аскалёпкі, і сад быльнягом
Зарастае,
і мерзнуць буслянкі на ліпах.
Мы будуем сабе не дамы — вастравы
У спадзеве таемным застацца наверсе,
Над сабой, над зялёным патопам травы,
Недасяжныя ў брыдкай зямной куламесе.
Ды сцяжынкі сплятаюцца, быццам кубло
Засынаючых гадаў, гадоў жураўліных.
І ў пагост ператворыцца наша жытло,
І садоўнік абрэжа сухія галіны.

4

Кола пракоціцца сцежкамі сада твайго,
Па маргарытках –слядах Прыснадзевы Марыі.
Вогненная калясніца. У садзе — агонь.
Кветкі — навошта, калі тваё сэрца спалілі.
Госць не заўважыць
пяшчотны пялёсткавы дождж,
Не пераступіць жука,
што паўзе па сцяжынцы.
Пройдзе праз сад —
як праз яблык навостраны нож.
І распадзецца Сусвет твой на дзве палавіны.
Князь не павінен ніколі вяртацца дамоў —
Сад, што жанчына ўзрасціла, занадта пяшчотны.
…І выцякае з суніцаў салодкая кроў,
Круцяцца колы,
нібыта пякельныя жорны.

5

Сястра! Як гэта ўсё несправядліва.
Не помніць кветка аб памерлым зерні.
Сыходзіць князь, абразліва шчаслівы,
У той палац, дзе не сады, а сцены.
Што ім, сур’ёзным, самавітым воям,
Да маргарытак, хмарак і пакутаў.
Сад аніхто не забярэ з сабою,
Лацвей — куфэрак, золатам абкуты.
Сцякаюць рэкі з цёмных плеч Атласа,
Тытана, што сцярог сады багіняў,
Ды не ўсцярог…
Садоў любых акраса
Не для таго, хто дзеля іх загіне.
Сады расцяць не для сябе… Ніколі
Не адгадаць, хто стопча тваю квецень.
І ломіцца галінка з крыкам болю,
Не ёй смяецца пераможны вецер.

6

Чужыя дамы…
Як абрыдлі чужыя дамы.
Па іх нажабруеш наўрад цеплыні і любові.
І звязвае ў роце,
як прысмак няспелай хурмы,
Ад слова любові,
прыветна-адчэпнага слова.
На ўскрайку чужога гнязда немагчыма любіць.
І ў дом ператворыцца сад,
і мяне абароніць
Ад злых карагодаў,
і ад залатых калясніц,
Ад усведамлення, што лёс мой —
стаяць на пероне,
І быццам чакаць… А каго?
Уратуй мяне, сад!
Я ружу вятроў з твайго сэрца з карэннямі вырву.
Ты — дом мой… Ты — свет мой…
Засцелецца твой лістапад
Кілімам — па сцежцы маёй
у завоблачны вырай.

7

На хвалях лазуркавых бэзу,
над белымі зоркамі глогу
Гайдаецца чоўнік малітвы —
вось-вось адляціць за аблокі.
Між кветкаю кожнай і небам
тут ёсць ланцужок непарушны.
А я — ці патрэбная ў гэтым
сумо’ўі суквеццяў і душаў?
Так Сын Чалавечы маліўся
ў начы Гефсіманскага саду,
І поўня здавалася ў небе
чырвонай, як кветка гранату.
А людзі нічога не чулі,
як зараз не чуюць нічога,
Ні ўласнага сэрца, ні болю
чужога, ні кветак, ні Бога.
І я ў гэтым садзе — як птушка,
што вырасла ў цеснае клетцы.
Навошта мне дадзены крылы,
навошта пакутуе сэрца?
І з чоўнікам кволым малітвы
спрабую ўзляцець над сабою…
І з кветкамі ўверх узлятаю,
і падаю ўніз з лістабоем.

8

Змяя заўсёды марыць аб кароне.
А кветка проста аддае пялёсткі
За свой працяг, за маладыя гронкі,
І век яе — бясконцы і кароткі.
Змяя ўспаўзае на алтар каменны,
І грэецца ў святле Царыцы Ночы.
І лес вакол яе ўздымае сцены —
Карона без палацу быць не хоча.
А сад сваіх былых не помніць кветак.
Ён — Храм, які яны сабой будуюць.
Безабаронны, вечны, ціхі, светлы —
Адзіны Храм, які мяне ўратуе.
Блішчыць карона ў белых промнях поўні.
Начныя кветкі раскрываюць сэрцы.
Я не хачу — цяжкі абруч на скроні.
Я ў сад іду, каб з кветкамі сустрэцца,
Каб знішчыць боязь знікнуць назаўсёды,
Не зажадаць скрываўленых скрыжаляў…
А на алтар змяіны носяць соты
І цягнуцца далонямі да джала.

9

Сад камянёў і сад шыпшыны…
Далёкія, як дзве краіны,
Бясконцыя, нібы вар’яцтва.
Што можа сэрца? Разарвацца
Між імі, прымірыць не ў змозе
Іх моц — нібыта верш у прозе.
Дзве ісціны… Дзве формы снення…
Мой сад — і кветкі, і каменні.

2002