Штрыхі да партрэта Ларысы Александроўскай

«Мы ў дні вайны

Бывалі ўсюды разам.

Артыст ў баю суправаджаў байца

Да Брэста і да сініх гор Каўказа

І дальш — да пераможнага канца!

І не састараць ні гады, ні раны

Сяброўства, гартаванае ў баю.

Прывет вам, баявыя ветэраны,

І тым, што ў воінскім цяпер страю!»

Уверсе гэтага аркушыка, які захоўваецца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва, значыцца: «Тэкст Л. П. Александроўскай».

Легендарная спявачка відавочна складала тэкст для песні.


Чытаць далей

Як беларускія літаратары пісалі пра завіруху

Нават у сучасным горадзе, як загудзе завіруха, пазамятае вуліцы ды двары — успамінаецца, што і чалавек — дзіця прыроды і ёсць над ім улада стыхіі. А ў даўніну снежная бура — гэта была падзея, вартая занатавання ў гісторыі. «У тым жа 1601 годзе, 10 кастрычніка, цэлы дзень ішоў моцны ды густы снег, выпаў на поўгалёнкі», сведчыць Баркалабаўскі летапіс.


Фота pexels.com

Фота pexels.com

Чытаць далей

«Зpaбiць для cябe чapцёж ycягo бyдyчaгa жыцця»

Так, часта настаўнікам даводзіцца прыдумваць штосьці арыгінальнае, каб дастукацца да вучняў. Давайце пагартаем старонкі кніг беларускіх пісьменнікаў і ўспомнім, якімі незвычайнымі педагагічнымі прыёмамі карысталіся там настаўнікі.


Пасадзіць разам дрэвы

Чытаць далей

Таямніцы біяграфіі Уладзіміра Уладамірскага

«У людзей майго пакалення сталеюць ужо ўнукі, маладыя людзі, для якіх дзіўна бывае, калі яны даведваюцца, што чагосьці некалі не было. Ды і не так ужо даўно. Напрыклад, у беларусаў не было сталага тэатра, не было ўніверсітэта, не было… Яны, нашы нашчадкі, шчаслівыя, бо ў іх ёсць, дзе праявіць свой талент і што развіваць далей. Майму ж пакаленню выпала шмат што рабіць упершыню».


Чытаць далей

Ветразі і буры Сяргея Грахоўскага

Ён прыходзіў у наш кабінет у рэдакцыі газеты «Літаратура і мастацтва», пастукваючы кульбачкай, сядаў у стары, пацёрты, але яшчэ ўтульны, фатэль і, бліскаючы пільнымі цёмнымі вачыма, разважаў аб прачытаным нядаўна ў газеце. Ацэнкі даваў трапныя і рэзкія. Кожны раз прыносіў новыя вершы і казаў: «Гэта мае апошнія». Праз нейкі час прыходзіў з новымі «апошнімі»…


І гэта было вельмі кранальна — для тых, хто ведаў, што аўтар на два дзесяцігоддзі быў пазбаўлены магчымасці ствараць, нават мець пры сабе аловак часам лічылася злачынствам.

Чытаць далей

Што начаруе бронзавы верабейчык? Казачныя істоты, што жывуць побач з намі ў Мінску

Genius Urbis… Дух горада… Ён жыве у кожным месцы і мястэчку. Ёсць ён і ў нашым Мінску. І здзяйсняе сваю ўладу над сэрцамі не толькі праз велічныя будынкі і помнікі — але і праз цікавыя, часам трагічныя, часам гарэзныя легенды, паданні, міфы, не толькі праз магутныя гістарычныя постаці — але і праз казачных істотаў, якімі свядомасць месціча засяляе яго родны горад. Часам такі міф нараджаецца пасля з’яўлення адметнай скульптуры, часам фантастычная мінская істота застаецца толькі ва ўяўленні цікаўнікаў… Давайце з нагоды Дня горада ўспомнім некаторыя з такіх персанажаў.


Цмокі Свіслачы

Чытаць далей

Штрыхі да партрэта Івана Замоціна

У Беларускім дзяржаўным архіве літаратуры і мастацтва ёсць цэлая папка газетных выразак пра святкаванні юбілеяў Максіма Багдановіча і іншыя звязаныя з паэтам падзеі. Ужо 21 красавіка 1923 года ў газеце «Савецкая Беларусь» ад 21 красавіка надрукавалі зацемку «Беларуская культура. Знайдзеныя скарбы!» пра тое, што бацька паэта, Адам Рыгоравіч, выратаваў з пажару і збіраецца перадаць на Беларусь архіў свайго сына. А 25 мая 1927 года нумар той жа «Савецкай Беларусі» быў прысвечаны 10-годдзю з дня смерці Максіма.

Чытаць далей

Штрыхі да партрэта старшыні Саюза мастакоў БССР Аляксандра Грубэ

«З пачуццём лютасці да ворага, які спаганіў нашу зямлю, зруйнаваў наша шчасце, я пакінуў горад, у якім прайшлі лепшыя гады жыцця. Я замкнуў сваю майстэрню і свята берагу ключ ад яе. Там засталіся апошнія мае працы і яшчэ не кранутыя разцом вялікія абрубкі дрэва — беларускага дуба і ліпы — каштоўны матэрыял для скульптуры. Я заканчваў тады скульптурную групу „Грабары“…»

Чытаць далей

Штрыхі да партрэта Паўліны Мядзёлкі

«Гэткім шчырым каханнем яе атуліў,

З гэткай ласкай глядзеў у яе сумныя вочы, —

Як і сонца не туліць расквечаных ніў,

Як і зоры людзям не ўглядаюцца ўночы!…

Столькі песень над песнямі ёй я напеў,

Столькі думак злажыў аб ёй важных, таёмных, —

Як і бор гэтак з ветрам шумець не шумеў,

Як і век гэткіх дум не злажыў для патомных!

…Утварыў з яе шчасце з-пад шчасцяў сваё —

Чарадзейную княжну з аповесці дзіўнай,

І пад ногі ёй кінуў жыццё сваё ўсё…. 

А яна?.. А яна была толькі… дзяўчына!..»

Гэты горкі верш Янка Купала напісаў пра сваё палкае і нешчаслівае каханне — прыгажуню Паўліну Мядзёлку, першую выканаўцу ролі Паўлінкі. Так яна найперш і ўвайшла ў гісторыю — пакутлівай Музай вялікага нацыянальнага паэта.


Чытаць далей