З раману “Сутарэнні Ромула”

Раздзел 13.

Агонь навагодняга балю

Колькі разоў гэты горад знішчаўся амаль цалкам… Яго нішчылі татары, шведы і маскоўцы, пажары, паводкі і пошасці… А ён аднаўляўся.

Аднаўляўся ён і цяпер, пасля чарговай ваеннай навалы… Людзі, як мурашкі, карпатліва разбіралі па каменьчыку завалы, ладзілі трамвайныя шляхі і лініі электраперадач… Ніякая галеча не магла зменшыць радасці ад таго, што настала Вялікая Перамога, што нялюдская вайна скончаная, і жыццё чалавечае нарэшце набывае каштоўнасць… Вярталіся надзеі і святы.

Новы, 1946 год рыхтаваліся адзначыць як мага пышна… Толькі старыя памяталі, што калісьці ў праваслаўных гэта быў час каляднага посту і да Раства Хрыстова, каляднай вячэры і падарункаў ад Святога Мікалая заставаўся цэлы тыдзень, а каталікі ўжо тыдзень як тую калядную вячэру з’елі…

Гэта незвычайная казка… Яе распавядае ў рамане “Авантуры Пранціша Вырвіча, канфедэрата і здрадніка” галоўны герой, доктар Баўтрамей Лёднік, сваёй дачушцы Сафійцы. У казцы Лёднік зашыфроўвае павароты ўласнай біяграфіі.

ЛЮДМІЛА  РУБЛЕЎСКАЯ

ЗОРКАВЕД  і  ЗОЛАТА

казка

Было гэта даўно-даўно, яшчэ за каралём Сасам, калі ў Дняпры плавалі вадзяныя змеі велічынёй з млын, а млыны малолі камяні. Навошта? А каб на хлебе з каменнай мукі гадаваліся волаты, моцныя, як валуны.

Жыў тады ў горадзе слаўным, дзе над ракою бялее храм з пяццю купаламі, чалавек, што хацеў навучыцца рабіць золата.

Людмила Рублевская

НОЧИ НА ПЛЕБАНСКИХ МЕЛЬНИЦАХ

Мистическая повесть

Возможно, я ошибаюсь, но мне всегда казалось, что на дороге, по которой возят мертвых, даже трава и деревья меняют цвет.

Густаво Адольфо Беккер

Этот дом построил безумец в безумном месте.

И не было лучшего дома и лучшего места в этом безумном времени.

Огонь добрался до серебряной ленты, которая нежно обвивала свечу из белого душистого воска, произведенного не иначе как пчелиной королевой (хотя нет, королевы не производят воска, даже такого белого). Лента сразу сжалась, почернела, обнаруживая родство не с благородным металлом, а с бумагой, терпеливой, как потомственная прислуга, и такой же покорной любому хозяину… От нее льстиво потянулась струйка черного вонючего дыма, напоминая неискренний восклицательный знак в конце политического лозунга.

Людміла Рублеўская
ШКЕЛЬЦЫ
апавяданні

“Бумс! Бумс!”

“Бумс! Бумс!” — загучала жалобная музыка.
“Зноў некага хаваюць…” — зашапталіся навучэнкі пятага класа санаторна-лясной школы і “прыліплі” да шыбаў. Адразу за вокнамі віднеліся маркотныя, чорныя ад бясконцых дажджоў дрэвы. Унізе выблісквалй сталёвыя крыжы. Гэта былі могілкі. Як апынуўся шэры стандартны будынак інтэрната ў такім недарэчным месцы? Мела я гіпотэзу — так і не правераную, — што быў тут некалі храм, пэўна, царква — могілкі ж праваслаўныя. Але наш народ пазбаўлены сантыментаў…

Людміла Рублеўская

РЭСТАЎРАЦЫЯ  ВЯСЁЛКІ

каляровыя рэфлексіі

Падзеі афарбоўваюць памяць, як чорныя парушынкі з таямнічай назвай “перманганат калія” ваду. А пасля, як тая марганцоўка, што з агрэсіўна-пунсовай робіцца рудой, іржава-жоўтай,  выцвітаюць, пакідаючы па сабе невыразныя плямы.

Першапачатковыя дзіўныя колеры гэтых плямаў яшчэ ўзнаўляюцца. Чырвоны, жоўты, сіні?… Не, зусім не! Шчыры спектр вясёлкі не пазначыў маё ўрбаністычнае існаванне. Мусіць, прыродная схільнасць узводзіць эмоцыі і адчуванні ў нейкі квадрат, здабываць з іх непатрэбныя дробы і лагарыфмы змяшала маю палітру. Вясёлка майго дзяцінства выгнула спектральны хрыбет, як дзікая белая котка, выкачаная ў пылку неверагодных кветак, соку траў і брудзе лужынаў. І я з цяжкасцю вылучаю асобныя адценні. Хаця гэта мне не да гонару. Свецкая пані колісь мусіла адрозніваць нават колер “хворай блыхі” ад колеру “блышынага брушка”.

Напэўна, я не свецкая пані.

Людміла Рублеўская

АЛІГ’ЕРЫ  Ў  ЛУЖЫНЕ

Адно пафаснае падарожжа

Пабачыць Венецыю і памерці…

Не тое, каб я была настроеная настолькі радыкальна.

Хаця адна мая сяброўка і сцвярджае мройна – ах, якая была б рамантычная смерць! – але смерць прыгожай не бывае. Дый Іван Бунін, чый аповед нарадзіў рамантычны вобраз “смерці ў Венецыі”, апісаў даволі прыкрае здарэнне і даволі гідкага героя…

У нас, кніжных, свая пыха – мы, маўляў, і так усё ўявім. Вунь адлюстроўваў Пушкін італійскія ды гішпанскія ночы, хаця вальнадумны мулат быў невыязным з імперыі, і нам даволі ўяўнага. Але…