Сайт пісьменніцы Людмілы Рублеўскай The website of writer Liudmila Rubleuskaya
Людміла Рублеўская
АВАНТУРЫ ВЫРВІЧА, ЛЁДНІКА І ЧОРНАЙ МЕЛАНХОЛІІ
Раман прыгодніцкі і фантасмагарычны
6-я кніга серыі “Авантуры Пранціша Вырвіча”
ПРАЛОГ
Дзверы не паддаваліся.
Трывалі здзекі з дабрадзейнасцю рымскай Лукрэцыі і мужнасцю спартанскага цара Леаніда.
Дзіўныя мы, людзі, нам не дагодзіш… Халоднае лета — скардзімся, гарачае — зноў скардзімся, наракаем на спёку… Каб потым, дажджлівымі восеньскімі вечарамі, з настальгіяй яе ўспамінаць. Спякотныя дні кожны перажывае па-свойму… У кожнага свае спосабы ратунку. А мы давайце перагартаем самыя сонечныя старонкі беларускай літаратуры і пабачым, што рабілі ў гарачыню героі.
Матылькі
У краме даўно перасталі прадавацца сапраўдныя сачкі.
«Мы ў дні вайны
Бывалі ўсюды разам.
Артыст ў баю суправаджаў байца
Да Брэста і да сініх гор Каўказа
І дальш — да пераможнага канца!
І не састараць ні гады, ні раны
Сяброўства, гартаванае ў баю.
Прывет вам, баявыя ветэраны,
І тым, што ў воінскім цяпер страю!»
Уверсе гэтага аркушыка, які захоўваецца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва, значыцца: «Тэкст Л. П. Александроўскай».
Легендарная спявачка відавочна складала тэкст для песні.
ПРОЛОГ
Дуэль окончилась раньше, чем анисовая акавита. Хотя драгуны конной литовской хоругви пили её жадно, как сухой гравий выпивает каждую дождинку припозднившегося летнего дождя.
Першая вандроўка ў гэтым годзе пачалася для нас з замка… А менавіта з самага таямнічага замка Беларусі Белы Ковель (я пра яго ўжо пісала ў артыкуле «Балі ў разбураным замку»). Руіны ў Смалянах на Аршаншчыне, ля рэчкі Дзярноўка, нагадваюць чэрап — пустыя ваконныя праёмы як пустыя вачніцы. Готыка, карацей… А восеньскімі начамі, калі ад ракі падымаецца туман, у вокнах замка загараюцца агні і рухаецца ў танцы сілуэт жанчыны — гэта каралева Бона…
Чытач любіць загадкі. І гэта датычыцца не толькі дэтэктываў ды містыкі. У гісторыі літаратуры ёсць творы самых розных жанраў, над загадкамі якіх дасюль б’юцца і звычайныя чытачы, і літаратуразнаўцы. Што хацеў сказаць аўтар? Хто гэты аўтар? Калі і дзе напісаны твор, што ў ім зашыфравана? Творы-таямніцы маюцца і ў беларускай літаратуры. Давайце згадаем некаторыя з іх…
Нават у сучасным горадзе, як загудзе завіруха, пазамятае вуліцы ды двары — успамінаецца, што і чалавек — дзіця прыроды і ёсць над ім улада стыхіі. А ў даўніну снежная бура — гэта была падзея, вартая занатавання ў гісторыі. «У тым жа 1601 годзе, 10 кастрычніка, цэлы дзень ішоў моцны ды густы снег, выпаў на поўгалёнкі», сведчыць Баркалабаўскі летапіс.
Фота pexels.com