Сайт пісьменніцы Людмілы Рублеўскай The website of writer Liudmila Rubleuskaya
Публекацыя ў дадатку да газеты “Новы час” “Літаратурная Беларусь” ад 28.02.2020 https://novychas.by/pdf/litbiel_2020_02.pdf
Людміла РУБЛЕЎСКАЯ
ДЭКАДАНСУ ВАМ У СТУЖКУ
Памяці Юрыя Блінова
* *
Кветкі і жвір –
паспрабуй пераліць у санату.
Гукаў няздзейсненых
не пераўеш у вянкі.
Сонца вышэе,
і спальвае крылы крылатых.
27 марта 2020
Ни для кого не является секретом то, что начало апреля в странах Европы проходит под знаменем «Дня Смеха». Первого апреля признаком «хорошего» тона является каким-нибудь необычным способом разыграть своих родных, друзей, коллег по работе.
Кто-то просто и внаглую врёт, выдавая свои фантазии за «неожиданные» новости, кто-то подкидывает друзьям плюшевых пауков или намекает на «белую спину», а некоторые выдумывают настолько сложносочинённые и технически совершенные розыгрыши, что только диву даёшься: эту бы энергию – да в мирное русло!
Так или иначе, разыграть кого-то в этот день считается нормой – и обижаться на глупые или несмешные шутки первого апреля не стоит. Но это всего лишь один день в году, а ведь существуют люди, для которых обмануть, разыграть, провести доверчивого обывателя, можно сказать – цель в жизни и основная профессия. Разумеется, в реальной жизни не все из них обладают выдающейся харизмой и умением мягко и элегантно преподнести свою очередную аферу, а также – это наказуемо…То ли дело литература, где обаятельных мошенников, авантюристов и фантазёров – пруд пруди! Эти товарищи настолько хитры и расчётливы, но при этом привлекательны и благородны, что за их приключениями хочется следить, не отрываясь лишний раз на повседневные заботы! И, конечно же, в глубине души каждый из нас желает, чтобы хотя бы раз номинальные «хорошие парни» в художественном произведении проиграли!
В канун Дня Смеха Президентская библиотека Республики Беларусь представляет вашему вниманию подборку книг об обаятельных и харизматичных аферистах и прохиндеях и тех, чьи фантазии порой так легко принять за «чистую монету» – какими бы «дикими» и несуразными они при этом ни были.
Кровь, любовь, интриги и шляхетская честь: даешь продолжение
Здарылася незвычайнае. У панядзелак 16 сакавіка ў Мінску адбыўся перадпрэм’ерны паказ новай карціны Нацыянальнай кінастудыі «Авантуры Пранціша Вырвіча», але прэм’еру, прызначаную на 19 сакавіка, раптам перанеслі на май. Прыгодніцкі фільм пра падзеі XVІІІ стагоддзя, дзе князі, шляхта, замкі, застоллі і алхімія, створаны па рамане Людмілы Рублеўскай, прычым цалкам беларускімі камандай і акцёрскім складам. Адзінае, за што праект стала крытыкавалі на працягу здымачнага працэсу — руская мова, у той час як літаратурная першакрыніца створана на беларускай. Як тлумачылі на «Беларусьфільме», ва ўмовах дзяржзакупкі, у рамках якой кінастудыя атрымала грошы на стварэнне карціны, мова, на жаль, ужо была прапісана — і ўсё, ні ўлева ні ўправа. Дык вось прычынай пераносу прэм’еры «Вырвіча» стала жаданне ўсё ж такі зрабіць яе на беларускай, дзеля чаго кінастудыя здзейсніць паўнавартасную пераагучку. Тым не менш першыя гледачы фільм ужо паглядзелі і ацанілі, а пакуль ён удасканальваецца, мы сустрэліся з Людмілай Рублеўскай, якая, уласна, і з’яўляецца аўтарам гэтага аб’ёмнага свету рэчпаспалітаўскай Беларусі ў прыгодніцкім сюжэце пра беднага шляхціца Пранціша Вырвіча і адукаванага доктара-няшляхціца Баўтрамея Лёдніка.
Людміла Рублеўская
ДАГЕРАТЫП
Дэкадансны раман
КНІГА ЗНЕШНЯГА КОЛА
Раздзел першы. Пад’езд з шахматнай падлогай.
Гэта было ў той год, калі ўсе пачалі насіць кашулі ў краткі.
Быццам вуліцы запоўніліся каўбоямі.
Але пазнаваўся толькі статак.
Яшчэ ў той час у горадзе паўсюль замест асфальту клалі новую плітку. Дакладней, здзеклівае падабенства брукаванкі. Шэрыя ці ружаватыя бетонныя брускі мясцовай вытворчасці вельмі хутка трэскаліся, а паколькі зазвычай іх укладвалі ў вільготную зямлю — а халера яго чакаць, пакуль высахне, распаўзаліся ў бакі, як гнілое сукно, дыбіліся неахайнымі хвалямі, па якіх было нават весела скакаць. Тым больш у маіх Чаравіках. Менавіта так, з вялікай літары. Суперскія Чаравікі, якія ўдалося набыць хаця б ужыванымі, праз інтэрнэт, затое – чорна-бліскучыя, з цяжкой «жаўнерскай» скуры, прашытыя суворымі ніткамі… Хех! Навюткія такія ж за маю журналісцкую паўстаўку не купіш.
Дарэчы, яшчэ пашанцавала на гэтую паўстаўку, мне ж засталося апошні курс давучыцца, а ўжо цяпер не баліць галава пра размеркаванне.
Затое баліць – пра жытло. Праўда, якраз з’явіўся шанец гэтую праблему бліскуча вырашыць. Знаёмы хлопец з’язджае па нейкім гранце займацца сваёй біялогіяй-заалогіяй-пацукалогіяй, а паколькі акрамя тае пацукалогіі (ці прусакалогіі) нічога яго, падобна, па жыцці не цікавіць, прапанаваў сваю кватэру, у самым цэнтры места, абсалютова бясплатна ў карыстанне двум правінцыяльным студэнтачкам. На шчасце, Наста, мая сяброўка і суседка па здымным жытле, з’ехала на тыдзень да бацькоў, і ўсе ўражанні візіту – мне, мне адной!
Машыны ляцелі па праспекце так мэтанакіравана, быццам кожная везла сэнс жыцця, але мяркуючы па смуродзе, які пасля іх заставаўся, гэта быў не вельмі добры сэнс. Я дастала смартфон і патыцкала пальцам у экран, павялічваючы фрагмент карты з патрэбным мне домам. Ого, гэта той самы, з дзьвюма скульптурамі перадавых калгасніц на карнізе і кніжнай крамай на першым паверсе! Крутая кватэрка…
Калі рыхтаваўся да друку першы рраман серыі “Авантуры Пранціша Вырвіча”, мяне папрасілі напісаць да яго прадмову, каб паллумачыць тое-сёе пра эпоху, у яккую адбываюцца падзеі. Цяпер, калі выходзіць фільм, гэта яшчэ больш актуальна. Не ведаю, ці ёсць прадмова ў сеціве, таму змяшчаю яе тут.
Людміла Рублеўская
Прадмова да рамана “Авантуры Пранціша Вырвіча”
Ад аўтара.
XVIII стагоддзе… Эпоха авантурыстаў і алхімікаў, рыцараў і прыўкрасных дам, палацавых інтрыгаў і крывавых войнаў… Эпоха Асветніцтва і вынаходніцтва… Колькі ў гэтым часе сюжэтаў, прыдатных да прыгодніцкіх раманаў, якімі карысталіся Аляксандр Дзюма-бацька, Вальтар Скот і Генрык Сенкевіч…
На Беларусі таксама хапала падобных сюжэтаў. І мне даўно хацелася, як пісьменніку, “пажыць” тады, калі шляхта збіралася на шумлівыя соймы, дзёрзкае слова прыводзіла да двубою, прыгажуні хадзілі ў локцевых сукенках — з такімі шырокімі спадніцамі, што рукі нельга апусціць, а напудраныя парыкі іх прыпадабняліся невялікім клумбам… Калі ў нашых мястэчках будаваліся мануфактуры, на якіх выраблялі цудоўныя паясы і крышталь, габелены і вееры, а па кірмашах шнырылі ўвішныя шкаляры, якім забаранялася гаварыць па-свойму – толькі на лаціне, так што ўсе мястэчка пачынала ўжываць перакручаныя словы з лексікону Цыцэрона і Сенекі… Беларуская лекарка Саламея Русецкая-Пільштынова раз’язджала ў карэце між палацам турэцкага султана, нясвіжскімі ўладаннямі Радзівілаў і палацам расійскай імператрыцы, малады Казанова біўся ў Варшаве на смяротным двубоі з князем Браніцкім, у Смаргонскай акадэміі вучылі мядзьведзяў адмысловым танцам з дапамогай распаленай рашоткі, а сябар Пане Каханку Міхал Валадковіч урываўся ў залу менскай ратушы і палохаў дэпутатаў трыбуналу стрэламі ў столь…
 Тереза Тышкевич. |
 Винцент Тышкевич. |