Гэта незвычайная казка… Яе распавядае ў рамане “Авантуры Пранціша Вырвіча, канфедэрата і здрадніка” галоўны герой, доктар Баўтрамей Лёднік, сваёй дачушцы Сафійцы. У казцы Лёднік зашыфроўвае павароты ўласнай біяграфіі.

ЛЮДМІЛА  РУБЛЕЎСКАЯ

ЗОРКАВЕД  і  ЗОЛАТА

казка

Было гэта даўно-даўно, яшчэ за каралём Сасам, калі ў Дняпры плавалі вадзяныя змеі велічынёй з млын, а млыны малолі камяні. Навошта? А каб на хлебе з каменнай мукі гадаваліся волаты, моцныя, як валуны.

Жыў тады ў горадзе слаўным, дзе над ракою бялее храм з пяццю купаламі, чалавек, што хацеў навучыцца рабіць золата.

Людміла Рублеўская. Пантофля Мнемазіны. Раман

У сваім новым рамане Людміла Рублеўская ператасоўвае віртуальную рэальнасць і гістарычныя падзеі і ставіць герояў перад выбарам: змірыцца, стаць часткай сістэмы альбо ўпарта абараняць выспу ўнутранай свабоды.

Маладая дызайнерка Вірынея праштрафілася перад начальствам і адпраўлена працаваць у маленькую транспартную газетку. На станцыі метро яна выпадкова заўважае ўласнага мужа, які нібыта загінуў сем год таму. Але дэтэктыўная інтрыга — толькі фон, на якім даследуецца цэлая эпоха. Рэпрэсіі 1930-х гадоў, ганебная «справа дактароў», карная медыцына, спецбальніца, схаваная ў пушчы, якая робіцца прытулкам для «ворагаў народа»… І немагчымая гісторыя кахання, якая адбываецца ў сталінскіх засценках, у лагерах ГУЛАГа, у хрушчоўскую «адлігу» і нават у XXI стагоддзі.

Дзе заканчваецца віртуальная рэальнасць, удзельнікам якой чытач раптам становіцца, ён не зразумее да апошняй кропкі.

Летась кніга Рублеўскай «Авантуры Пранціша Вырвіча, здрадніка і канфедэрата» была ўганаравана Нацыянальнай літаратурнай прэміяй, а раман «Дагератып» атрымаў другое месца літаратурнай Прэміі імя Ежы Гедройца. Новы твор абяцае стаць не менш паспяховым.

Аўтограф-сесія аўтара пройдзе падчас мінскага кніжнага кірмашу на стэндзе выдавецтва ў суботу, 3 сакавіка, а 16.00 (будынак БелЭКСПа, пр-т Пераможцаў, 14).

*   *  *

Ёй карцела быць птушкай.

Не арліцай, не чаіцай, не канарэйкай, крый Божа –

Аніякай экзотыкі.

Шэрай, зусім непрыкметнай,

Толькі б птушкай.

З тых істотаў,

Што бульбы не сеюць, ні проса,

Не ткуць, не друкуюць…

І не мэнчацца, ці дасканала спявалася ўчора.

Ёй карцела быць птушкай.

Лім, 20 лютага 1998

ЗА ГАРБАТАЙ

Памежжа на адной канапе

У гэтым годзе (1998) спаўняецца 40 гадоў з дня ўтварэння літаратурнага аб’яднання беларускіх пісьменнікаў Беласточчыны “Белавежа”. Не ведаю, наколькі юбілей – нагода для шчырай “гарбатнай” размовы, бо юбілей заўсёды прадзначае “мажорную” афарбоўку выказванняў. Але задума пагаварыць пра беларускую літаратуру суседняй Польшчы, дакладней, часткі Беларусі, што апынулася за нашай заходняй мяжой, узнікла даўно. Ды й наспеў час лімаўскай “гарбатні” пашыраць сваю геаграфію. На сённяшнюю гарбату завіталі прафесар Варшаўскага універсітэта, член Саюза польскіх пісьменнікаў, старшыня “Белавежы” паэт Ян Чыквін, а таксама беларускі філосаф, літаратуразнаўца Уладімір Конан, крытык і эсэіст Ала Сямёнава, крытык, літаратуразнаўца Міхась Тычына, паэтка, літаратуразнаўца Галіна Тварановіч. Сустракала гасцей, як заўсёды, гаспадыня “гарбатні”, рэдактар аддзела крытыкі “ЛіМа” паэтка Людміла Рублеўская. “Юбілейнай” размовы, здаецца, не атрымалася, тэмы ўздымаліся балючыя і сумныя…